Czy wychowanie dziecka bez kar i nagród jest możliwe?

Każdy rodzic przyzna, że wychowanie jest trudną sztuką, która wymaga nie tylko wielkiego zaangażowania i cierpliwości, ale również umiejętności łagodzenia konfliktów. Jednym z elementów mających na celu usprawnienie procesów wychowawczych jest karanie i nagradzanie. I tak jak wielu jest zwolenników tej metody, tak równie dużo mnożna wskazać jej przeciwników. Jak to zatem jest? Czy wychowanie bez nagród i kar jest możliwe? Czy wpływa pozytywnie na młodego, dorastającego człowieka?

Kara i nagroda - dlaczego nie warto ich stosować?

Zdaniem niektórych pedagogów, kary i nagrody, po które tak chętnie sięgają rodzice, są po prostu nieskuteczne. I w dłuższej perspektywie przynoszą więcej szkody niż pożytku. Jak to możliwe? Mianowicie dlatego, że zaburzają rozwój niezależności dzieci i depczą ich poczucie własnej wartości. Przekonują, że karanie i nagradzanie dziecka jest niczym innym jak narzucaniem mu własnych poglądów, przekonań i opinii oraz manifestowaniem władzy rodzicielskiej.

Kara nie działa...

Wielu rodziców często zastanawia się, dlaczego kary nie działają? Dlaczego nieustannie muszą karcić swoje dzieci za te same przewinienia? Przecież kara jest po to, aby skłonić je do myślenia i w konsekwencji oduczyć niewłaściwych zachowań. To w teorii. Praktyka pokazuje, że kara jedyne, co powoduje to strach u dziecka oraz niszczenie jego własnej wartości. Co więcej, faktem jest, że maluchy rosną. I ze zbuntowanych, choć jeszcze łatwych do okiełznania przedszkolaków niedługo stają się niepokornymi nastolatkami, którzy najzwyczajniej nie będą chcieli poddać się nałożonym karom. Warto zatem już od najmłodszych lat budować bliską więź ze swoją latoroślą, której podstawą będzie miłość, wzajemny szacunek i zaufanie, a nie prześciganie się w wymyślaniu coraz dotkliwszych upomnień.

... nagroda też nie przynosi oczekiwanych rezultatów...

O ile niektórzy rodzice są w stanie zaniechać stosowania kar i krytycznego oceniania swojego dziecka, tak nie wyobrażają sobie rezygnacji z nagradzania i chwalenia malca. Ich zdaniem jest to przejaw miłości rodzicielskiej. Czy na pewno? Zdaniem ekspertów, nie jest to dobre rozwiązanie, ponieważ stanowi przejaw miłości warunkowej. Oznacza to, że jeśli smyk robi coś dobrze, to miłość w stosunku do niego jest większa. I odwrotnie. Dla dziecka jest to sytuacja, w której czuje się mało komfortowo.

Co więcej, nagradzanie – zdaniem pedagogów - jest środkiem mającym na celu wymuszenie pewnych zachowań. A to nie sprzyja wychowaniu szczęśliwego, myślącego i posiadającego własne zdanie człowieka.